Działania w ramach międzynarodowej operacji wymierzonej w zwalczanie kradzieży i nielegalny handel dobrami kultury razem m.in. z Bułgarią, Grecją, Maltą, Cyprem, Serbią oraz Bośnią i Hercegowiną

W operacji zainicjowanej przez Interpol i Europol wzięły udział 22 państwa Belgia, Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Cypr, Czechy, Dania, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, Włochy, USA oraz Światowa Organizacja Celna (WCO).

Operacja wymierzona była w zwalczanie kradzieży i nielegalny handel dobrami kultury, w tym szczególnie nielegalny obrót zabytkami w Internecie.

Operacja koncentrowała się na ujawnianiu przypadków grabieży dziedzictwa kulturowego na obszarach lądowych i podwodnych, nielegalnego obrotu dobrami kultury (ze szczególnym uwzględnieniem krajów objętych konfliktem) oraz kradzieży zabytków. Jej celem było także zgromadzenie informacji na temat osób lub grup przestępczych, dokonujących nielegalnych eksploracji stanowisk archeologicznych oraz szeroko pojętym przestępstwom przeciwko dobrom kultury. Działania zostały przeprowadzone w dniach 22 – 31 października 2018 roku, przy czym wstępna faza przygotowująca operację rozpoczęła się od 20 września i trwała do 21 października 2018 roku.

W wyniku tych działań na terenie naszego kraju zatrzymano kilka osób związanych z nielegalnym obrotem dobrami kultury. Na podstawie zgromadzonych materiałów wszczęto 26 nowych postępowań. Odzyskano około 3480 przedmiotów z czego większość stanowiła zabytki i cenne zabytki archeologiczne, wykopane za pomocą detektorów metali. Oprócz kilku starodruków odzyskano również cenny zabytek malarstwa skradziony w 2015 roku na terenie Szwecji.

Większość działań Policja przeprowadziła we współpracy z różnymi służbami i instytucjami m.in. Krajową Administracją Skarbową, Strażą Graniczną, Wojewódzkimi Urzędami Ochrony Zabytków, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowym Instytutem Dziedzictwa, Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów i Konferencją Episkopatu Polski.

Operacja koordynowana była przez nieetatowych krajowych koordynatorów ds. zabytków umiejscowionych w strukturze Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego KGP. Do działań włączyli się nieetatowi koordynatorzy zajmujący się problematyką zwalczania przestępczości przeciwko dziedzictwu narodowemu, umocowani w strukturach Wydziałów Kryminalnych komend wojewódzkich/Komendzie Stołecznej Policji oraz Centralnym Biurze Śledczym Policji. Ponadto wyznaczeni funkcjonariusze Biura do Walki z Cyberprzestępczością KGP oraz Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością KWP w Bydgoszczy.

Przygotowanie i realizacja operacji wewnątrz Policji polegała w szczególności na wzajemnej wymianie informacji oraz analizowaniu aktualnej sytuacji w tej dziedzinie, w tym również pomocy prawnej i wsparciu merytorycznym. Współpraca dotyczyła nie tylko działań obejmujących sprawy krajowe, ale także międzynarodowe. W trakcie operacji przedstawiciel z Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego KGP oraz Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością KWP w Bydgoszczy wzięli udział w „cyberpatrolowaniu” i wymianie informacji w stworzonym na potrzeby międzynarodowych działań centrum operacyjnym na terenie Holandii. Duże znacznie miało wcześniejsze podnoszenie kwalifikacji zawodowych policjantów zajmujących się przedmiotową problematyką, realizowane poprzez organizowanie szkoleń, uczestnictwie w sympozjach oraz konferencjach.

Prowadzone ustalenia i dalsze czynności pozwolą na przedstawienie zarzutów sprawcom czynów zabronionych.